Türkiye’de şirketlerin bilgi teknolojileri bütçelerinde bulutun yeri %23 düzeylerindeyken, bulutu kullanma nedenlerinin başında ise güvenlik, operasyonel sadeleştirme ve iş sürekliliği geliyor.

BULUT BİLİŞİM NEDİR

Bilişim sektöründe son dönemin popüler konularından olan bulut bilişimin tek bir tanımı bulunmamakla birlikte, en çok benimsenen ve ilgili kaynaklarda sıklıkla atıf yapılan bir tanım Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü (NIST, 2009) tarafından yapılmıştır. NIST tarafından oluşturulan söz konusu tanıma göre;

“Bulut bilişim, yapılandırılabilir bilişim kaynaklarından oluşan ortak bir havuza, uygun koşullarda ve isteğe bağlı olarak her zaman, her yerden erişime imkân veren bir

modeldir. Söz konusu kaynaklar (bilgisayar ağları, sunucular, veri tabanları,

uygulamalar, hizmetler vb.) asgari düzeyde yönetimsel çaba ve hizmet alıcı-hizmet

sağlayıcı etkileşimi gerektirecek kolaylıkta tedarik edilebilmekte ve elden

çıkarılabilmektedir. Bu model erişilebilirliği desteklemekte ve Şekil 2.1.’de gösterilen, beş temel unsur, üç hizmet sunum modeli ve dört konumlandırma (deployment) modelini kapsamaktadır.",

Çok farklı tanımları olmakla birlikte, bulut bilişimin yeni bir bilişim hizmet modeli olması ve bu modelin hizmet alıcı tarafa BİT yatırımlarını dilediği zaman arttırabilme veya azaltabilme ve BİT kaynaklarını kullandığı kadar ödeme (pay per use) imkanı sunması her tanımın ortak noktasıdır.

TARİHSEL SÜRECİ

Bulut bilişimin temel kavramı 1950’lere dayanmaktadır. Üniversite ve şirketlerde kullanılan büyük boyutlu ana bilgisayarlara zayıf istemciler tarafından ulaşılabilirdi. Bir ana bilgisayar alınması şirket sahiplari için biraz tuzlu olduğundan, var olan bu bilgisayardan en iyi şekilde faydalanılması büyük önem taşımaktaydı. Piyasada zaman paylaşımı olarak bilinen, birçok kullanıcının bilgisayarı hem fiziksel erişimde hem de CPU kullanımında paylaşmasına izin veren, bilgisayarın boş kalma süresini elimine eden sistem, bilgisayarlardan en iyi şekilde yararlanılmasını sağlamıştır.

Araştırmacılara göre bulut bilişimle ilgili ilk çalışmalar 1950’lerde bilim adamı olan Herb Grosch’un bütün dünyanın aptal(dumb) terminaller kullanarak 15 adet büyük veri merkezinden çalışan bir sistem kullanacağı varsayımına dayandığını belirtirler. Bu güçlü bilgisayarların çok pahalı olduğundan, GE’nin GEISCO , Tymshare, National CSS, Dial Data , Bolt, Beranek and Newman gibi şirketler kendilerine ait olan bu bilgi işlem kapasitelerini zaman paylaşımı ve çeşitli düzenlemelerle ticari bir girişim olarak pazarlamışlardır.

İlk gerçek bulut bilişim hizmeti olarak Amazon S3 2006 yılında hizmete girdi. Bununla birlikte asıl buluş S3 için geliştirilen fiyatlandırma modeli olmuştu. Kullandıkça öde modeli şu an bulut hizmetleri fiyatlandırılmasında defakto standart olmuştur. 2008’de Eucalyptus ilk açık kaynak, özel bulutların yerleştirilmesi için kullanılan Amazon Web Services-API uyumlu platform oldu. Sonrasında Avrupa komisyonu tarafından desteklenen RESERVOIR projesi, hibrid (karma) ve federasyon bulutlarını uygulayan ilk açık kaynak yazılım oldu. Aynı yıl içerisinde IRMOS Avrupa Komisyonu tarafından desteklenen proje kapsamında yapılan çalışmalar bulut tabanlı altyapıların hizmet kalitesinde garanti vermektedir. Bulut bilişim gelişmi asla bitmeyen bir süreçtir.

ÖNEMİ

Bilgisayar teknolojisindeki hızlı gelişme ve artan talebin sonucu olarak bilgisayar fiyatlarında reel olarak bir azalma meydana gelirken kapasitelerinde de artış sağlanmaktadır. Bilgisayarlar önce masaüstüne, daha sonra da diz üstü ve tablete dönüşmüştür. Donanım ve yazılım konusunda çalışan çok sayıda firma kurulmuştur. Yine çok sayıda kamu kurum ve kuruluşu bu konulara eğilmiş ve yazılım, donanım talebi oluşmasına katkı sağlamıştır.

Yatırım maliyetini aşağılara çekmek amacıyla kurum ve kuruluşlar bulut bilişim teknolojilerine yönelmektedirler. Ayrıca uydu verileri ya da diğer klasik yöntemler kullanılarak elde edilen çok büyük boyuttaki verilerin özel yazılımlar kullanılarak analiz edilmesine, sonuçların paylaşılmasına ve güvenli ortamlarda saklanmasına gereksinim duyulmaktadır. Bu nedenle bulut teknolojilerini kullanan kurum ve kuruluşlar ile özel firmaların sayısı hızla artmaktadır.

UYGULAMA ALANLARI 

Yüksek performans isteyen hesaplamaları kolaylaştırmak veya uzun sürecek hesaplamaları kısaltmak amacı dışında; kişisel bilgi teknolojileri kullanımını kolaylaştırmak, maliyetleri azaltmak ve performans güncellemelerini basitleştirmek amaçlarıyla da Bulut Bilişim hizmetleri kullanılabilir. Bulut Bilişim IAAS Modeli’nin temelinde altyapı servislerini paylaşma kavramı yatmaktadır. Bu mantıkla oluşturulacak geniş donanım altyapısına sahip bir sunucuya (Bulut Sunucu, Sanal Makine vb.), donanım altyapısı zayıf birçok istemci (Kişisel Bilgisayar, Tablet Bilgisayar vb.) çevrimiçi olarak bağlanabilir. Böylece istemcilerin bilgi teknolojilerine harcayacakları maliyetler çok azalacak, bakım ve destek maliyetleri de ortadan kalkacaktır.Oluşturulacak sunucunun maliyetleri ise istemcilere paylaştırılarak, sunucu maliyet yükü de azalmış olacaktır.

 Yeni uygulamalar ve hizmetler oluşturma.

Verileri depolama, yedekleme ve kurtarma.

Web sitelerini ve blogları barındırma.

Ses ve video akışı sağlama.

İsteğe bağlı yazılım dağıtma.

Desen oluşturmak ve tahminlerde bulunmak için verileri analiz etme.

Özetle, kurulum maliyeti istemcilere paylaştırılmış, donanım altyapısı kuvvetli bir sunucu kurulacak; bu sunucuya bağlanacak düşük maliyetli istemciler oluşturulacaktır.

BULUT BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ HAYATIMIZI NASIL KOLAYLAŞTIRIR

1. Maliyet Tasarrufu Sağlar

Maliyet tasarrufu, insanların buluta geçmek istemesinin en önemli nedenidir.

Örneğin, şirketiniz bir veri merkezi kurmak istiyorsa, donanım ve yazılıma yatırım yapması, altyapıyı yönetmek için vasıflı insanları işe alması, başarılı bir operasyon için 7/24 elektrik, soğutma ve diğer bakım işlemlerinin sağlanması gerekir. Fakat buluta geçiş herhangi bir ön yatırım gerektirmez. Çoğu zaman sadece kullandığınız kadar ödersiniz.

2. Esnektir

Bulut bilişim; bellek, bilgi işlem kapasitesi vb. kaynakların sağlanması söz konusu olduğunda oldukça esnektir. Altyapınızı işletmeniz büyüdükçe kademeli olarak büyütmenize olanak tanır.

3. Yüksek Güvenlik Sağlar

Çoğu şirket, bir bulut bilişim çözümünü benimserken, verilerinin güvenliği konusunda endişe duyar. Bazıları bulut bilişim çözümlerini kullanmaktan çekinir, çünkü programlarının, dosyalarının ve verilerinin nasıl tutulduğundan emin olamaz. Verilerine uzaktan erişebilirlerse, siber suçluların da onlara erişebileceğini savunur. Fakat bu oldukça dayanaksız bir yaklaşımdır. Neden mi?

Çünkü bulut teknolojisi, güvenliği sağlamak için aktarım ve veri tabanında depolama sırasında veri şifrelemesini kullanır. Şifreleme, bilgisayar korsanlarının veya yetkisiz kişilerin verilerinizi görüntülemesini imkansız hale getirir. Ayrıca çoğu bulut tabanlı hizmet, verilerinize güvenlik önlemleri eklemenize olanak tanıyan güvenlik ayarları da sunar.

4. Sınırsız Depolama Sağlar

Bulut bilişimin avantajlarından biri de, istediğiniz kadar veri depolayabilmenizdir. Verilerileri depolarken disk boyutu hakkında hiç endişelenmenize gerek yoktur. Verileri düşük maliyetle esnek bir şekilde veya gereksinimiz arttıkça depolayabilirsiniz.

5. Veri Kaybını Önler

İşletmeniz bulut bilişime yatırım yapmadıysa, verileriniz içinde bulunduğu bilgisayarlara bağlıdır. Bu bir sorun gibi görünmese de, donanımınız teknik sorunlar yaşarsa, verilerinizi kalıcı olarak kaybedebilirsiniz. Bu yüzden verilerinizi bulutta saklamanız gerekir. Bir bulut sunucusundaki bilgiler güvenlidir ve bunlara kolayca erişilebilir. 

6. Sürdürülebilirdir

Bulut barındırma daha çevre dostudur. Fiziksel donanım ve ürünlerden ziyade sanal hizmetleri desteklediğinden, enerji verimliliğini artırır. Ayrıca atık kağıtları da azaltır. Pike’nin araştırmasına göre, işletmeler (en azından birçoğu) bulut bilişim ve diğer sanal veri seçeneklerini benimserse, bu yılın sonunda enerji tüketiminin %31 düşeceği tahmin ediliyor.

DEZAVANTAJLARINDAN BAZILARI

1. İnternet girişi

Birçok uygulamanın prosedürleri ve eylemleri, ağ bağlantı koşullarına bağlı olan web ile sınırlıdır; Diğer bir deyişle, iyi bir ağ iletimi yoksa buluta giremezsiniz.

2. Güvenilirlik 

Bu tür durum, canlıyı sağlayanların bütünlüğüne ve davranışına bağlıdır. Kullanıcılar, tedarikçinin teknolojik davranışının insafına kalır; bu nedenle, platformla ilgili bir sorun varsa, depolanan veriler kaybolma riskini taşır.

3. Değişken arayüz

W buluttaki uygulamalar, kaynaklarını sürekli değiştiriyor ve güncelliyor. Bu nedenle, arayüz sürekli değişiyor ve kullanıcıların bazı yeni araçları kaçırmamak için güncel ve bu değişikliklerin farkında olması gerekiyor.

4. Güvenlik

Kullanıcı verilerinin yönetimi veya durumu nedeniyle, sağlayıcılar tarafından yönetilen alanlarda korunmaktadırlar; Bu sebeple firma bilgileri, varış noktasına ulaşmak için farklı yerlerden geçmektedir. Bu, bilgisayar suçlarının işlenmesi veya bir tür bilginin başka yerlere sızdırılması için iyi bir unsurdur.

TÜRKİYEDE BULUT BİLİŞİM

Türkiye’de şirketlerin BT bütçelerinde bulutun yeri %23 düzeylerindeyken, bulutu kullanma nedenlerinin başında ise güvenlik, operasyonel sadeleştirme ve iş sürekliliği geliyor.

Citrix, Türkiye’de bulut bilişim kullanımına ve mevcut durumuna dair bir araştırma yaptırdı. Araştırmadan çıkan sonuçlar Türkiye’de bulut bilişimin kullanımına, yapılan yatırımlara, tercih nedenlerine ve duyulan endişelere dair önemli bulguları ortaya çıkardı. Araştırma, Citrix tarafından M2S firmasına bu yılın Mart ve Nisan aylarında yaptırılırken, araştırmaya 100’den fazla çalışana sahip olan çeşitli sektörlerden 201 firma dahil oldu.

Araştırma sonuçlarına dair yorumlarını paylaşan Citrix EMEA Gelişen Pazarlar Satış Mühendisliği Yöneticisi Sevi Tüfekçi şöyle konuştu: “Çalışanların işe katılımını ve üretkenliği artırmak, mevcut olan çok sayıda teknolojiyi benimsemelerini sağlamak için işyerinin BT altyapısının bunu doğru bir şekilde desteklemesi gerekir. Herkes teknoloji, gelişen çalışma ortamları ve uygulamalardan faydalanabilmeli, en iyi performansı alabilmeleri için desteklenmeli ve cesaretlendirilmelidir. Güncel bulut teknolojileri bu bağlamda yeni güzel fırsatlar sunuyor. BT liderleri, bulut servislerini hayata geçirmeyi değerlendirirken; hizmet yönetimi temellerine geri dönmeli, insanları, var olan süreçleri ve teknolojileri gözden geçirmelidir. Bulut ortamında sunulan güncel, hızlı ve performanslı teknoloji çoğu zaman çalışan verimliliğini doğrudan etkiliyor. Çalışma ortamı doğru kurulduğunda, ortak ve sağlıklı veriye kolay erişim, işbirliğini ve yenilik için sınırsız fırsatları beraberinde getiriyor. Bu anlamda araştırmadan çıkan sonuçlar, Türkiye’de bulut hizmetlerine güvenin her geçen gün arttığını, bulut bilişim alanında yatırımlar yapılıp ciddi bir yol katedildiğini, ama daha alınacak bir o kadar daha yol olduğunu gösterir niteliktedir.” dedi.

Bulut servislerini kullanma nedenleri arasında ilk üç sırada; verilerin güvenli bir ortamda depolanması, operasyonel basitliğin sağlanması ve iş sürekliliği görülüyor. Diğer yandan bulut servislerini kullanmayanlar için ilk üç engel veya endişe kaynağı ise veri güvenliği, öngörülemeyen maliyetler ve taşıma maliyetleri olarak belirtiliyor. Araştırma sonuçları, dijital dönüşüm stratejisine dahil edilecek ilk üç faydalı BT kriterinin güvenli ağ erişimi (%91), merkezileştirilmiş, güvenli dosya senkronizasyonu ve paylaşımı (%87) ve kullanıcıya dayalı analizin (%83) olduğunu ortaya çıkarıyor. Dijital dönüşümün işletmeye yansıtılması beklenen en önemli önceliğiyse güvenliğin arttırılması.

KAYNAKÇA ;

https://www.turhost.com/blog/bulut-teknolojisi-nedir/#serp

https://tr.wikipedia.org/wiki/Bulut_bili%C5%9Fim

https://www.isnet.net.tr/BlogIcerik/bulut-bilisim-nedir-faydalari-nedir-isnet-blog

https://yunus.hacettepe.edu.tr/~berrak10/webfinal/tarihce.html